Schrijf eens een kort verhaal

Schrijf eens een kort verhaal

Een roman of een kort verhaal schrijven, het zijn twee takken van sport. Wie weleens van het ene genre op het andere is overgestapt, zal dat beamen. 

Wil je jezelf als roman-, thriller- of fantasyschrijver af en toe goed uitdagen? Probeer dan eens een kort verhaal.

Wat is een kort verhaal?

Het Letterkundig lexicon voor de neerlandistiek zegt:

‘Term voor een enkelvoudige fictionele prozatekst van een beperkte omvang. Van de verschillende prozavormen roman, novelle en verhaal, onderscheidt de laatste zich door zijn geringere omvang en het ontbreken van bijvoorbeeld nevenintriges. Van andere prozavormen, zoals de schets onderscheidt het verhaal zich door het feit dat er meestal sprake is van een min of meer afgeronde vorm, bijvoorbeeld een plot, clou of climax.’

Het gaat hierbij dus meer om een karakteristiek, dan om het aantal woorden.

Opbouw

Net als een roman, bestaat ook een kort verhaal uit een begin, een midden en een eind. Omdat een uitgebreide introductie van personages, conflict en omgeving niet mogelijk is, kun je ervoor kiezen het verhaal te beginnen op het hoogtepunt van de actie. Daarmee heb je de aandacht van de lezer meteen te pakken.

Verhaallijn

In je boek zul je waarschijnlijk meerdere verhaallijnen, belangrijke en minder belangrijke, door elkaar vlechten. Er zijn meerdere personages die hun conflict aangaan of hun eigen weg volgen, die je gebruikt om je belangrijkste verhaallijn te ondersteunen. In een kort verhaal heb je minder ruimte. Selecteer daarom een of twee als de belangrijkste verhaallijnen en richt je aandacht daarop.

Personages

Elk verhaal speelt om een of meer personages. Omdat je in een kort verhaal maar een beperkt aantal woorden hebt, kun je er maar een paar goed uitdiepen. Kies daarom voor een of twee hoofdpersonen en kleur die zo efficiënt mogelijk in. Ze komen waarschijnlijk wel in aanraking met andere figuren, maar die kun je best minder aandacht geven. Zie het zo: je zet je hoofdrolspelers (en) in de spotlights, alle bijrollen vallen daarbuiten, worden dus minder belicht.

Perspectief

Je hebt minder personages, daardoor kun misschien je minder vaak van perspectief wisselen dan je doet in je roman. Niet getreurd, een kort verhaal zal sowieso aan kracht winnen wanneer je je beperkt tot het hanteren van één perspectief. Het geeft je een steviger basis om het verhaal – begin, midden, einde – rond te breien.

Plaats

In je roman kun je alle ruimte nemen die je wilt om de situatie waarin je hoofdpersonen zich bevinden te schetsen. Ook in een kort verhaal draagt het decor bij aan de sfeer en de lading, maar ook hier geldt dat je efficiënt om moet gaan met de taal. Vaak kiest men daarom voor  één plaats waar het verhaal zich voltrekt. Maar er is ook iets voor te zeggen om het decor wel af te wisselen en slechts mondjesmaat te beschrijven.

Tijd

Het gaat tegen de wetten van de logica in om in een kort verhaal de hoofdpersoon te volgen over een periode van dertig jaar. Zoals er meerdere beperkingen zijn, is het ook verstandig de tijdsspanne van het korte verhaal in te perken.  Daarmee kun je je ook meer focussen op de stappen die samen het verhaal vormen.

Stijl

Omdat je maar weinig woorden hebt, is het belangrijk om er zorgvuldig mee om te gaan. Dit betekent:

  • Geen herhalingen
  • Scherpe formuleringen, kies liever voor actieve dan passieve werkwoordsvormen
  • Besteed veel aandacht aan show, don’t tell.
  • Kies je details zodanig dat ze de lezer optimaal aanspreken.
  • Schrijf zintuiglijk.
  • Elke zin moet het verhaal voortbrengen of bouwen aan een van de personages. Zo niet? Schrappen!
  • Begin en eind zijn – dat geldt voor een roman trouwens ook – heel belangrijk in het korte verhaal. Besteed daar extra aandacht aan. Zorg voor een sterke binnenkomer en een krachtige slotzin.

Zelf zie ik het korte verhaal als het inzoomen op een bepaalde scène, een probleem of een personage, terwijl een roman weelderig aangekleed wordt met beschrijvingen, uitgestrekte verhaallijnen en sterk ingekleurde personages. En dat laatste is dan ook een valkuil waar je als romanschrijver kunt inlopen: dat je je verliest in beschrijvingen, verhaallijnen verdwijnen onder te veel details en dat personages met je aan de haal gaan. Om je scherpte te behouden – of terug te vinden – zou je dan best eens een kort verhaal kunnen schrijven. Over een heel ander onderwerp of over een scène in je roman. Tenslotte zou je een hoofdstuk uit je boek ook kunnen zien als een kort verhaal ;-)!

Groet,

 

7 maart 2013 | Fictie schrijven


Deze blog is bedoeld om iedereen die schrijft te helpen, dus ken je iemand die er iets aan heeft? Stuur de link gerust door of deel hem via Twitter/Facebook/ LinkedIn. Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel? Drop ze in de replybox hieronder en ik antwoord zo snel mogelijk.

Bel of mail me!

Nieuwsgierig wat RedactieKracht voor je kan doen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *