Oog voor detail
O, nee. Een fout! Ik strijk over het haakwerk. Wat een warme kleur geel. En ik ben al lekker opgeschoten. Kijk nu maar niet naar die linkeronderhoek.
Shit, die onregelmatige steek valt echt op. Zal ik het uithalen? Balen, want daarmee gooi ik zeker een avond haken weg.
‘Wat vind jij Ton, zal ik het uithalen?’ Ik wijs het aan.
Zijn wenkbrauwen gaan omhoog. Hij ziet het niet.
Maar ik wel.
‘Je bent ook zo’n perfectionist!’ Klinkt mijn moeder in mijn hoofd.
Nou, mam, in de loop van mijn leven zijn de scherpe kantjes daar wel vanaf gesleten.
Wat overgebleven is noem ik zelf graag: oog voor detail. Het zit me niet meer in de weg, maar helpt me om producten van hoge kwaliteit te leveren die ook anderen aanspreken. Of het nu om tekst gaat, om boeken of een gehaakte deken.
Ik heb het moeten leren, maar ik leg me er nu bij neer als ik een versgedrukt boek opensla en mijn oog valt op een zetfout. Het gebeurt. Ondanks dat er – niet gelogen – minstens zes mensen kijken naar een manuscript voordat het naar de drukker gaat. Elk van hen (auteur, redacteur, bureauredacteur, persklaarmaker, zetter, corrector) leest het op zijn eigen manier. Zo wordt het grootste deel van de taal-, spel- en zetfouten wel geëlimineerd.
En toch zijn er ongerechtigheden die zich in de kopijfase schuilhouden, maar als een duveltje uit een doosje omhoog springen in het eerste gedrukte exemplaar.
Ach, houd ik mezelf dan voor, het laat zien dat werken aan een boek mensenwerk is – maar eerlijk is eerlijk: als ik die fout tijdens de productie had opgemerkt, zou ik hem natuurlijk niet hebben laten zitten.
Gelukkig kan zetwerk in onze digitale tijd gemakkelijk worden gecorrigeerd. Dus hoop je altijd dat er snel een tweede druk kan worden opgelegd.
Maar met deze deken kan dat niet. De oplage is één. Er komt geen tweede druk. Het is handwerk. En het mag dan niemand anders opvallen, dit onregelmatige detail blijft prikken in míj́n oog.
Wat moet, moet.
Ik trek de haaknaald uit het lusje. Met mijn blik op oneindig rol ik de wol weer op de bol. Dit is geen gewone productie. Het wordt een deken voor mijn man. Die moet mooi worden.
UPDATE
Nadat ik de deken in elkaar had gezet en de rand eromheen had afgerond, ontdekte ik – natuurlijk – een fout in de deken. Die deken lijkt toch meer op een boek dan ik dacht…
Groet,
4 januari 2021 | Columns
Lees 5 reacties
Leuke tekst!
Ik ben een allround creatieveling en net als jij een perfectionist, dus dit is heel herkenbaar.
Nog een uitgesproken voorbeeld van slechte redactie: ‘Een beloofd land’ (Barack Obama). Uitgeverij Hollands Diep zal dat vast vergoelijken met het argument dat men nu eenmaal snel moest publiceren. Onzin, een manuscript bederft namelijk niet. Wat wel beklijft is een vieze smaak in de mond, omdat je als lezer niet serieus wordt genomen en men je toch maar weer handig 45 euro uit de zak heeft geklopt.
Bedankt voor je reacties, Eus. Steekje opgevist – met dank! – en wat betreft de fouten in boeken: mijn ervaring is anders, maar ik erken dat er inderdaad onder tijdsdruk weleens genoegen genomen wordt met minder intensieve redactierondes. Ik denk dat je je punt nu wel hebt gemaakt 😉
Mooie metafoor, Marja. Ik zag nog een “steekje”:
‘Je bent ook zo’n een perfectionist!’
Ik ben het niet met je eens dat zes mensen zorgvuldig naar het werk kijken. Daarvoor staan er in veel boeken (veel) te veel fouten. Sommige voorbeelden zijn schokkend en een belediging van de auteur. Enkele voorbeelden, waarbij vaak blijkt dat hoe verder het verhaal vordert, hoe meer fouten erin blijven staan:
‘Baron Wendkheim keert terug’ (Wereldbibliotheek)
‘Het verre veld’ (Meulenhoff)
‘De gek van de tsaar’ (Prometheus)
‘Grote verwachtingen’ (met name vanaf pagina 400; Atlas Contact)
‘De sympathisant’ (Uitgeverij Marmer)
En ook ik maak fouten, want het moet natuurlijk baron Wenckheim zijn 🙂