Het geheim van de spanningsboog

Het geheim van de spanningsboog

Om een lezer het hele verhaal lang te boeien, heb je een goede spanningsboog nodig. Bouw die alsof je een brug construeert. 

Als je visueel bent ingesteld, zou je een spanningsboog letterlijk kunnen zien als een brug: de lezer staat aan de ene kant, het verhaal leidt hem over een diepe afgrond naar een veilige plek. Het wegdek waarover de lezer zich beweegt, wordt gestut door steunpilaren en is geconstrueerd uit bouwstenen. Om de lezer onderweg te amuseren is deze robuuste basisstructuur voorzien van allerlei versierselen. Dat is in het kort het geheim van een goede spanningsboog.

Steunpilaren

Zorg ervoor dat je verhaal altijd bestaat uit een begin, een midden en een eind.

Het begin van je verhaal moet de lezer uitnodigen om de eerste stap op de brug te zetten, dus of mooi geschreven zijn, inhoudelijk herkenbaar, intrigerend of spannend.

Zet hiervoor bijvoorbeeld een bijzonder personage in of een heftige actie.

Het midden is voor jou als schrijver het belangrijkst. Je moet ervoor zorgen dat de lezer zijn tocht over de brug wil volbrengen. Verhaaltechnisch wordt in het middendeel je hoofdpersoon meestal geconfronteerd met een uitdaging, tegenslag of een situatie die actie van hem vraagt. Al naar gelang de lengte van het verhaal (kort verhaal, novelle of roman) kan dat ingewikkelder zijn,veranderen of steeds groter en onoverzichtelijker worden, waardoor het personage ver over zijn of haar grenzen moet gaan.

Niet alleen je belangrijkste verhaallijn moet naar tevredenheid zijn afgehecht, er moeten ook geen losse sublijnen achterblijven.

Met het eind rond je het verhaal zo af dat de lezer met een goed gevoel weer van die brug afstapt en met een nieuwe blik op het landschap zijn weg vervolgt.

Bouwstenen

Belangrijke bouwstenen die het verhaal mede vormen zijn de personages, situatiebeschrijvingen en conflict(en). Je hebt figuren nodig om je verhaal te vertellen.

Bouw hun karakters zodanig uit dat ze goed herkenbaar zijn. Dat vraagt soms wat overdrijving.

Beschrijvingen van de omgeving dragen bij aan de sfeer waarin de personen zich bewegen. Maar wees voorzichtig: te lange beschrijvingen kunnen de vaart uit het verhaal halen, de lezer in slaap sussen. Om dat te voorkomen voeg je conflict toe. Drijfveren van de personages, doelstellingen, wensen, angsten, vijanden die in de weg staan… zonder conflict geen verhaal, zonder problemen geen spanning.  Ze kunnen zich uiten in een gedachtestroom of in dialogen, maar voor de afwisseling      – je wilt die lezer geboeid houden, toch? – is het ook goed om actie toe te voegen.

Versierselen

Het oppervlak waarover de lezer loopt, de spanningsboog, is de grote verhaallijn. Vaak hangt die samen met de hoofdpersonages. Maar om de spanning te verhogen kun je ervoor kiezen om die grote streng te vervlechten met kleinere plotlijntjes. Zodat de lezer onderweg zijn ogen uit kan kijken.

Om alle verhaallijnen tot een goed eind te brengen, kan het helpen ze eerst allemaal uit te schrijven en daarna pas door elkaar te vlechten.

Natuurlijk houdt onze lezer zijn ogen niet alleen naar beneden gericht: misschien zijn de leuningen van de brug wel voorzien van weelderige friezen in de vorm van beeldspraken, vergelijkingen, cliffhangers of intrigerende inscripties in de vorm van dichtregels die hem aan het denken zetten.  Soms gaat de tijd ineens veel sneller, soms vertraagt de lezer zijn gang. Misschien kijkt hij onderweg wel naar kleurrijke vogels die voorbij vliegen, markante personages die hem doen denken aan verre vrienden of schimmen uit een donker verleden. Ook met deze versierselen kun je de lezer ertoe aanzetten zijn reis over de brug te vervolgen.

Cement

Maar al deze onderdelen zijn nog geen brug als ze niet stevig verankerd zijn. Het cement tussen steunpilaren, bouwstenen,  wegdek en versierselen is jouw taalgebruik. De manier waarop je het verhaal kruidt, de personages tot leven brengt en de handelingen schetst, vormt jouw eigen stijl. Het is nog een kunst om bij de lezer herkenning en emoties op te roepen, zonder dat het er al te dik bovenop ligt. Maar met jouw persoonlijke touch zet je je eigen handtekening onder je verhaal. Of om in de beeldspraak te blijven: aan de constructie van de brug herkent men de architect.

Hoe zorg jij dat je je spanningsboog construeert? Welke instrumenten zet jij daarvoor in? Heb je daar een eigen manier voor? Ik hoor het graag!

Groet,

 

 

13 juni 2013 | Fictie schrijven


Deze blog is bedoeld om iedereen die schrijft te helpen, dus ken je iemand die er iets aan heeft? Stuur de link gerust door of deel hem via Twitter/Facebook/ LinkedIn. Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel? Drop ze in de replybox hieronder en ik antwoord zo snel mogelijk.

Bel of mail me!

Nieuwsgierig wat RedactieKracht voor je kan doen?

Lees 7 reacties

  • Elfin Moiningka says:

    Beste Marja,

    Wat een helder geschreven stuk over De Spanningsboog. Dankjewel.
    Ik worstel mijn eerste boek. Jouw informatie helpt mij om het verhaal goed op te bouwen. Of beter, de nieuwsgierigheid van de lezer vast te houden.

    Het liefst zou ik een opleiding of cursus willen volgen. Doordat ik in Andalucia woon is dat helaas niet mogelijk. Dus ‘ Als de berg niet naar Mozes komt, dan gaat Mozes maar naar de berg’. Daarom ben ik geabonneerd op het tijdschrift ‘Schrijven’ en heb ik enkele malen de Schrijfersdag in Diemen bijgewoond. En zoals nu: surfen op internet.

    Het gaat je goed en ik verder met mijn boek.

    Warme groet,
    Elfin Moningka (m)
    Antequera

    • Marja Duin says:

      Beste Elfin,
      Fijn dat je geholpen bent met mijn blog over de spanningsboog!
      Ik hoop dat je daarmee weer iets verder komt met je ‘geworstel’ 😉
      Leren schrijven is vooral een kwestie van veel doen, veel uitproberen en kijken hoe dingen uitwerken. Dan kom je weer iets verder en vaak komt er dan vanzelf weer een nieuwe vraag op. En als je gericht zoekt op internet, kun je best de informatie vinden die je zoekt. En volgens mij kun je nooit zijn uitgeleerd met schrijven.
      Maar het verbaast me dat er geen online schrijfcursussen zijn. Dat lijkt me echt een gat in de markt.
      Succes met je boek! En geniet van Andalucia. Het lijkt me heerlijk om daar te wonen.
      Groet, Marja

  • Henrique says:

    Inspirerende blog met mooie beeldspraak, waardoor het gemakkelijk leest en je zin krijgt om te schrijven of je eigen verhaal te toetsen aan de elementen die hier worden beschreven.

  • Wat mooi gevonden, die vergelijking met de Romeinse brug. Ik zag, in gedachten eroverheen lopend, helemaal voor me hoe een verhaal in elkaar gezet wordt.

  • Manon Brinkman says:

    Hoi Marja,
    Wat een mooie uitleg! Ik krijg acuut zin in schrijven als ik dit lees maar dat kan nu niet want ik ga zo naar mijn werk. Vanavond als ik thuis ben, ga ik deze blog gewoon nog een keer lezen. Bijzonder inspirerend, dank je.
    Groet,
    Manon

    • info@marjaduin.nl says:

      Goedemorgen Manon, jij bent er wel vroeg bij hoor, de blog staat net online!
      Bedankt voor het compliment. En heb jij geen prachtige reden om de dag die voor je ligt over te steken, in de wetenschap dat je vanavond achter je laptop mag kruipen? 😉

      groet, Marja

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *